اسپیرولینا یکی از غنی ترین مواد موجود در طبیعت است. محققان برای خواص اسپیرولینا به مواردی از قبیل پیشگیری از کبد چرب ، پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی، سرطان ، افزایش خون سطح هموگلوبین، تولید آنتی بادی، مهار تکثیر ویروسHIV و ضد اکسیداسیون را ذکر کرده اند.
اسپیرولینا یک مکمل طبیعی غنی از انواع مواد ضروری است که ثابت شده عملکرد سیستم ایمنی را تنظیم می کند و می تواند توسط پزشکان و داروسازان برای کمک به درمان بالینی تجویز شود. گاما-لینولنیک اسید، یکی از مواد موجود در اسپیرولینا، سیستم ایمنی را تعدیل می کند. یک مطالعه حیوانی نشان داد که اسید گاما لینولنیک می تواند ایمنی موش ها را بهبود بخشد و این اسید پاسخ ایمنی را در مدل های سلولی تنظیم می کند. همچنین، اثر تنظیمی ماده دیگری در اسپیرولینا به نام فیکوسیانین بر سیستم ایمنی تایید شده است .
ورزشکاران یکی از قشرهایی هستند که به میزان زیادی اکسیژن مصرف می کنند. ورزش شدید بدنی منجر به افزایش جذب اکسیژن و در نهایت افزایش متابولیسم بدن می شود که به نوبه خود باعث افزایش گونه های رادیکال اکسیژن فعال تولید شده توسط سیستم انتقال الکترون می شود .گونههای فعال اکسیژن، از جمله رادیکالهای هیدروکسیل، رادیکالهای سوپراکسید، هیپر اکسیدها و آلدئیدها برای سلولها، سمی، جهشزا و سرطانزا هستند. آسیب های اکسیژن فعال و همچنین گونه های نیتروژن سرعت متابولیسم ممکن است در طول تمرین بدنی ده برابر افزایش یابد و نشت اکسیژن از میتوکندری به سیتوزول را افزایش دهد. افزایش غلظت رادیکال های آزاد اکسیژن می تواند از ظرفیت محافظتی سیستم های دفاعی آنتی اکسیدانی سلولی فراتر رود.
به عبارت دیگر ورزش فشار اکسیدانی ماهیچه ها را به شدت افزایش می دهد و منجر به تغییرات نامطلوب در وضعیت آنتی اکسیدانی و افزایش تولید رادیکال های آزاد در انسان می شود. رادیکال های آزاد ارتباط نزدیکی با خستگی در حین ورزش دارند. آنتی اکسیدان های تولید شده توسط بدن در هماهنگی با آنتی اکسیدان هایی که از بیرون وارد بدن می شوند ، در برابر آسیب های اکسیژن فعال و همچنین گونه های نیتروژن از بدن محافظت می کنند بنابراین مکمل های آنتی اکسیدانی اثرات مفیدی را در برابر آسیب های بافت اکسیدانی ناشی از ورزش ایجاد می کند. آنتی اکسیدان های مغذی، از جمله ویتامین C، ویتامین E و بتا کاروتن، نقش مهمی در محافظت از سلول ها در برابر آسیب رادیکال های آزاد اکسیدانی دارند.
نوسانات در ایمنی می تواند نه تنها بر تمرین، بلکه بر عملکرد رقابتی در طول مسابقات مهم تأثیر بگذارد . علاوه بر مسابقات اطمینان از نرمال شدن سطح ایمنی بدن پس از تمرین روزانه برای ورزشکاران بسیار مهم است. در حال حاضر، ورزشکاران معمولاً برای حفظ سلامتی و تسریع بهبودی، از جمله ایمنی پس از تمرین، مکملها را مصرف میکنند. در مقاله ای که در سال 2000 منتشر شد، این نکته راکه ورزشکاران حرفه ای مانند تیم های المپیک چین و کوبا هر روز در طول تمرین و قبل از مسابقه اسپیرولینا می خورند اذعان می کند.
نتایج در یک آزمایش حیوانی نشان داد که اسپیرولینا می تواند با کاهش آسیب های عضلانی ناشی از ورزش در موش ها برای سلامتی مفید باشد، پلی ساکارید حاصل از اسپیرولینا یک ماده اصلی ضد خستگی در طول تمرینات استقامتی در موش است .
مطالعه دیگری که در سال 2018 انجام شد و از اهداف آن این بود که آیا مکمل اسپیرولینا می تواند موجب افزایش سیستم ایمنی در قایق سواران شود یا خیر. در این مطالعه نمونه ها 19 عضو تیم قایقرانی لهستان بودند که به دو گروه استفاده کننده مکمل و دارونما تقسیم شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که مصرف مکمل با عصاره اسپیرولینا ، ورزشکاران را در برابر نقص در عملکرد ایمنی (به ویژه عملکرد ضد عفونی) مرتبط با ورزش شدید محافظت می کند .
در یک مطالعه نیز در سال 2006 ، اثرات مکمل اسپیرولینا در جلوگیری از آسیب ماهیچه های اسکلتی در انسان های آموزش ندیده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مصرف اسپیرولینا اثر پیشگیرانه ای از آسیب عضله اسکلتی را نشان می دهد و احتمالاً منجر به به تعویق افتادن زمان خستگی در طول تمرین تمام عیار می شود.
بنابراین مصرف اسپیرولینا به عنوان یک مکمل می تواند برای ورزشکاران نقش موثری را ایفا کند به ویژه برای آن دسته از افرادی که در مسابقات حرفه ای شرکت می کنند. این قسم از ورزشکاران در انتخاب مکمل های ورزشی به دلیل الزامات سخت در مسابقات بسیار مراقب هستند. چرا که تولید برخی از مکمل های غذایی ممکن است به طور ناخواسته موادی تولید کند که در رقابت ها ممنوع هستند.
اسپیرولینا علاوه بر خواص ذکر شده دارای مقدار زیادی پروتئین ( حدود 70 درصد ) و ویتامین های مورد نیاز در بدن و مناسب برای افرادی است که فعالیت بدنی زیادی دارند. تخمین زده می شود که تا سال 2054، منابع پروتئین ناشی از جلبک ها، 33 درصد از کل پروتئین مصرفی جهان را تشکیل می دهند و سالانه 56 میلیون تن جلبک مصرف می شود...
منابع
Zhang, Y., Zhang, Y., Wu, W., Xu, Y., Li, X., Qiu, Q., & Chen, H. (2022). Effects on Spirulina Supplementation on Immune Cells’ Parameters of Elite College Athletes. Nutrients, 14(20), 4346.
Kalpana, K., Kusuma, D., Lal, P., & Khanna, G. (2017). Impact of Spirulina on exercise induced oxidative stress and post exercise recovery heart rate of athletes in comparison to a commercial antioxidant. Food Nutr J, 2(4), 139.
Juszkiewicz, A., Basta, P., Petriczko, E., Machaliński, B., Trzeciak, J., Łuczkowska, K., & Skarpańska-Stejnborn, A. (2018). An attempt to induce an immunomodulatory effect in rowers with spirulina extract. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 15(1), 1-12.
Lu, H. K., Hsieh, C. C., Hsu, J. J., Yang, Y. K., & Chou, H. N. (2006). Preventive effects of Spirulina platensis on skeletal muscle damage under exercise-induced oxidative stress. European journal of applied physiology, 98(2), 220-226.